INTERVIEW FILOSOFIE MAGAZINE
'Eten is een manier om vorm te geven aan het zelf'
door Naciye Karaalioglu
Fotograaf en filosoof Valerie Granberg fotografeerde voor haar onlangs verschenen boek Diner Pensant. Waar filosofen op kauwen etende filosofen. De denkers op hun beurt schreven een essay bij de foto. Wat kunnen we leren over eten en onszelf als we in gesprek gaan met de filosofen over hun lievelingsgerechten?
In uw boek mogen we een kijkje nemen in de keukens van de filosofen. Waarom was u juist benieuwd naar de favoriete gerechten van de denkers?
‘Als we eten geven we toe aan een basale behoefte die we gemeen hebben met de dieren. Denken zou ons volgens veel filosofen juist onderscheiden van dieren. Dat contrast wordt op de spits gedreven in het beeld van de etende filosoof. Ik heb veel inzichten opgedaan over eten door met filosofen in gesprek te gaan over hun favoriete recepten. Onverwacht, maar erg leuk.’
Inzicht over eten, kunt u daarvan een voorbeeld geven?
‘Henk Oosterling pleit voor het eten van sprinkhanen als duurzamer voedsel. Hij maakt een mooie vergelijking tussen een mens en een sprinkhaan. Eén mens is niet zo erg, maar als ze met een heleboel zijn worden ze een plaag. Dat geldt ook voor sprinkhanen. En het grappige is, dat de sprinkhanenplaag kan helpen de mensenplaag minder verwoestend te laten zijn.’
De filosofen hebt u op een bijzondere wijze geportretteerd in uw boek.
‘Het klassieke beeld van de filosoof is dat met een hand onder zijn kin, het liefst voor een boekenkast. Hij lijkt te zijn vergeten dat hij een lichaam heeft. Dat heb ik hem proberen terug te geven. De foto's zijn ook licht absurdistisch. Ik heb schilderkunst gestudeerd en kunstgeschiedenis. Mijn inspiratie voor de foto's haal ik dan ook bij schilders vandaan zoals Jan Mankes en Charley Toorop, maar ook verwijzingen naar portretten van Hans Holbein en Egon Schiele, Matisse en Picasso kun je terugvinden in het boek.’
Met welk recept zou u zelf in het boek staan?
‘Ik ben toch een beetje een Epicurist. Ik wil graag kunnen genieten van eenvoudig, sober eten, zoals bijvoorbeeld de Portugese koolsoep Caldo Verde: bouillon, groene kool en aardappelen. Dat is lekker en gezond en gemaakt van producten die ook in Nederland kunnen groeien.’
Genieten van eenvoudig eten, dat klinkt ideaal.
Ja, maar tegelijkertijd is eenvoudig eten makkelijker gezegd dan gedaan. We weten steeds meer over wat eten voor invloed heeft op je mentale en fysieke welbevinden en hoe we een bijdrage kunnen leveren aan een betere wereld door biologisch en fair trade voedsel te kopen. Maar de kennis en inzichten over wat goed is veranderen snel en het is bijna topsport om het allemaal bij te houden. Er zijn zoveel keuzes te maken, voordat je het weet ben je zo verantwoord bezig dat het weer een beetje eng wordt. Wat dat aangaat had Epicurus het denk ik een stuk makkelijker."